ابزار بادی یا پنوماتیک ابزاری هستند که برای کار نیاز به نیروی باد دارند. وزن کم، عدم ایجاد آلایندگی، قیمت مناسب و ایمنی زیاد این ابزار باعث شده تا جایگزین ابزار دیگر شوند. هر کدام از ابزار های بادی ویژگی های خاص خود را دارند که می توان از آنها در صنایع مختلف مانند خودرو سازی، مونتاژ قطعات، مکانیک، کوره های ذوب فلز، دندان پزشکی، صنعت چوب و… استفاده کرد.
نکته قابل توجه هنگام استفاده از ابزار بادی این است که برای راه اندازی آنها باید بتوانیم فشار هوای مورد نیاز را فراهم کنیم. این نیرو در ابزار بادی توسط کمپرسور یا پمپ باد ایجاد می شود. سپس از طریق شلنگ به دستگاه منتقل می شود. در این مسیر از ابزار ها و فیلتر های مختلف برای تنظیم فشار هوای مورد نیاز و تصفیه آن استفاده می شود.
دریل بادی، سنگ فرز آهنگری بادی، بکس بادی، قیچی و اره بادی، پیچ گوشتی بادی و… از ابزار های پرکاربرد بادی هستند.
اجزای تشکیل دهنده ابزار بادی
انواع ابزار بادی از قسمت های مختلفی تشکیل شده اند که عبارتند از:
- واحد روغن
- واحد فشار شکن
- فیلتر رطوبت گیر
- شیر فلکه تخلیه رطوبت از شلنگ
- شیر فلکه اصلی ورود هوا به سیستم
- لوله یا شلنگ
- کمپرسور
واحد روغن کاری ابزار بادی
تعدادی از ابزار های بادی هستند که بدون روغن کاری کار می کنند. اما برای استفاده از بسیاری دیگر از این ابزار به روغن کاری نیاز دارند. این واحد از ابزار بادی وظیفه ی تزریق روغن به داخل دستگاه را دارند. ابزار های بادی از انواع پره ها، پیچ ها و قطعات فلزی دیگر تشکیل شده است که عدم روغن کاری به موقع آنها موجب ایجاد اصطکاک بین آنها، خرد شدن قطعات فلزی و فرسودگی زود هنگام ابزار می شود.
واحد فشار شکن ابزار بادی
فشاری که از سمت دستگاه کمپرسور به ابزار بادی وارد می شود زیاد و متغیر است. پس باید آن را به فشار هوای کم و ثابت تبدیل کنیم. واحد فشار شکن حجم هوای ورودی را تنظیم می کند. ابزار آلاتی که با فشار هوای PAI 90 کار می کنند بهترین کارآیی و راندمان را نسبت به بقیه ابزار دارند. بر روی اغلب فشار شکن ها یک گیج عقربه ای وجود دارد که میزان فشار هوا را نشان می دهد. همچنین بر روی آن یک پیچ تنظیم کننده وجود دارد که می توان به وسیله آن میزان فشار ورودی به دستگاه را تعیین کرد.
فیلتر رطوبت گیر ابزار بادی
هوایی که از سمت پمپ باد به ابزار بادی وارد می شود به علت فشره شدن دارای رطوبت و ذرات معلق است. به همین دلیل هوا وارد یک مخزن فیلتر می شود و هوای صاف و بدون ذرات معلق خارج می شود. هوای مرطوب باعث زنگ زدن، خوردگی، پوسیدگی و کاهش عمر دستگاه می شود. استفاده از این فیلتر قدرت و کارآیی دستگاه را بالا می برد. فیلتر های رطوبت گیر به چند دسته تقسیم می شوند:
فیلتر تک قلو: این نوع فیلتر تنها رطوبت موجود در هوا را فیلتر می کند.
فیلتر دوقلو: این وسیله روغن و رطوبت را فیلتر می کند.
میکرو فیلتر: این ابزار دقت بسیار بالایی دارد و بیشتر ذرات معلق و رطوبت را فیلتر می کند. در ایر براش بادی از این فیلتر استفاده می شود.
این فیلتر از دو روش رطوبت هوا را از بین می برد. رطوبت یا توسط دستگاه خشک کن خشک می شود یا توسط فیلتر جذب می شود و سپس از طریق شیر تخلیه رطوبت از شلنگ دستگاه خارج می شود.
لوله یا شلنگ کمپرسور باد
اتصال کمپرسور باد به ابزار های بادی باید توسط لوله کشی مناسب انجام شود. هنگام انتقال هوا ممکن است تغییری در فشار هوای انتقالی به وجود بیاید. انتخاب طول مناسب برای این لوله ها به دو عامل بستگی دارد.
- حجم هوایی که به نقطه مورد نظر ارسال می شود.
- فاصله پمپ باد با دستگاه
برای کاهش اتلاف و جلوگیری از افت فشار هوا قطر لوله باید به گونه ای باشد که بتواند حجم هوای مورد نظر را در مسیر طولانی حمل کند. اما برای انتقال همان حجم از هوا درمسافت های کم نیازی به لوله با قطر زیاد نیست. با توجه به فشار کمپرسور و موارد استفاده از دستگاه می توان حجم هوای مورد نیاز را تعیین کرد.
به طور کلی برای مصارف عمومی ابزار بادی باید از شلنگ های کوتاه تر از 8 متر استفاده کرد. برای مسافت های طولانی تر، از لوله کشی های فلزی برای انتقال هوا استفاده می شود. لوله ها و شلنگ ها را با استفاده از ابزاری به نام کوبلینگ و فیتینگ به یکدیگر متصل می کنند. این اتصالات تاثیر بسیار زیادی در عملکرد ابزار بادی دارند.
